Landboreformene

Landboreformene viser til lovendringane som gav danske festebønder betre økonomiske og rettslege vilkår. Reformperioden varte i tidsrommet 1700–1850 og førte til omlegging av dansk jordbruk.

• Alle sitat om landboreformene
• Landboreformene på Nynorsk Wikipedia.
• Sjå òg dansk historie

«Frederick arbeider». Satirisk stikk frå 1790. Kronprins Frederik arbeider på landboreformene. Visdomsgudinna Minerva står med eit lys ved sida hans. Bak står gudinna Alethia som held sanningsfakkelen. I bakgrunnen ser ein Merkur dra sløret for framtida til side. Til høgre står den gustne furien for misunning, Avind, med ei samling satiriske skrift i handa.

Teke frå Wikipedia på bokmål, som oppgjev side 104 og kjelde 10.2 i Danmark under forvandling av Torben Hansgaard.

Informasjon

Opphav: Hoger Rosenkrantz
Kontekst: Frå ei debatterande brevveksling mellom godseigaren Hoger (Holger?) Rosenkrantz, som var utilfreds med den føreslåtte bondefrigjeringa, og embetsmannen Henrik Stampe. Godseigaren meinte at om bonden fekk frie tøylar ville det oppstå problem med den frie vandringane dei ville føreta. Det ville oppstå familie-og nabokranglar og bøndene ville vandra frå gods til gods mot viljen til familien og vennene sine sin vilje. Rosenkrantz mente òg at det ville oppstå uorden og splitting, og at ein med denne fridommen ville mista disiplinen og arbeidsinnsatsen. Om bonden kunne gjere som han ville kunne ingen godseigar få han i skikkeleg arbeid, ettersom han rett og slett ville forlate godsea om noko gjekk han i mot. (frå No-Wikipedia)

Sjå òg

• «Det kan ikke nægtes, at jo det alt for stærke bånd, som er lagt på bondestanden, kan have adskillelige følger»
  

Stikkord

misbruk fridom liveigenskap standssamfunnet følgjer

landboreformene

«..derom understår jeg mig ikke at udlade mig videre end at befrygte, slig frihed blev misbrugt og godserne forladte»

«..derom understår jeg mig ikke at udlade mig videre end at befrygte, slig frihed blev misbrugt og godserne forladte»   Hoger Rosenkrantz

Teke frå Johnny Thiedecke, For folket – Oplysning, magt og vanvid i Struensee-tidens Danmark, Pantheon, 2004, side 86.

Opphavleg tekst:

«En fugl, som fra begyndelsen har været spærret inde i et bur, bliver forvirret og forvilder sig, når døren pludselig åbner sig for den, og det ville ligeledes være til største skade for staten at forholde sig på den måde til bønderne.»

Informasjon

Opphav: Generallandvæsenskommissionen
Opphavleg mål: Dansk

År: 1771
Kontekst: Generallandvæsenskommissionen under leiing av Georg Christian Oeder la 1. august 1771 la fram sine synspunkt om avskaffing av stavnsbandet etter oppfordring frå Struensee.

Stikkord

fuglar bur fangenskap fridom forvirring

bønder dansk historie landboreformene

«Ein fugl som har vore sperra inne i eit bur frå byrjinga, blir forvirra og forvillar seg når døra plutseleg opner seg for han. Likt ville det vore til største skade for staten å forhalda seg på denne måten mot bøndene.»

«Ein fugl som har vore sperra inne i eit bur frå byrjinga, blir forvirra og forvillar seg når døra plutseleg opner seg for han. Likt ville det vore til største skade for staten å forhalda seg på denne måten mot bøndene.»   Generallandvæsenskommissionen

Teke frå Wikipedia på bokmål, som oppgjev side 103–104 og kjelde 10.1 i Danmark under forvandling av Torben Hansgaard.

Opphavleg tekst:

«Det kan ikke nægtes, at jo det alt for stærke bånd, som er lagt på bondestanden, kan have adskillelige følger, og at det rimeligvis ville være mere fordelagtigt for folkemængden, om bondestanden blev tilstået nogen større frihed»

Informasjon

Opphav: Henrik Stampe
Kontekst: Frå ei debatterande brevveksling mellom ein godseigar, som var utilfreds med den føreslåtte bondefrigjeringa, og embetsmannen Henrik Stampe.

Stikkord

bønder liveigenskap standssamfunnet band fridom

følgjer landboreformene

«Det kan ikkje nektast at det jo alt for sterke bandet som er lagt på bondestanden kan ha fleire følgjer, og at det rimelegvis ville vera meir fordelaktig for folket om bondestanden blei innrømma noko meir fridom.»

«Det kan ikkje nektast at det jo alt for sterke bandet som er lagt på bondestanden kan ha fleire følgjer, og at det rimelegvis ville vera meir fordelaktig for folket om bondestanden blei innrømma noko meir fridom.»   Henrik Stampe

Teke frå Wikipedia på bokmål, som oppgjev side 103–104 og kjelde 10.1 i Danmark under forvandling av Torben Hansgaard.

Opphavleg tekst:

«Det er vist at en godsejer, som begriber og indser sin egen virkelige fordel, behandler sine bønder som sine egne børn og gør sig en fornøjelse af at bidrage til deres bedste og velgående»

Informasjon

Opphav: Henrik Stampe
Kontekst: Frå ei debatterande brevveksling mellom ein godseigar, som var utilfreds med den føreslåtte bondefrigjeringa, og embetsmannen Henrik Stampe.

Sjå òg

• «Det kan ikke nægtes, at jo det alt for stærke bånd, som er lagt på bondestanden, kan have adskillelige følger»
  

Stikkord

bønder godseigarar liveigenskap standssamfunnet foreldre

barn omsut landboreformene

«Det er vist at en godsejer, som begriber og indser sin egen virkelige fordel, behandler sine bønder som sine egne børn»

«Det er vist at en godsejer, som begriber og indser sin egen virkelige fordel, behandler sine bønder som sine egne børn»   Henrik Stampe